İzmir Barosu tarafından Dünya Tüketici Haftası dolayısıyla bir basın açıklaması gerçekleştirildi. Elektrikte kayıp-kaçak bedeli, fatura okuma bedeli vb. adlar altında alınan ücretlerin iptaline yönelik olarak İzmir Barosu tarafından açılacak dava hakkında bilgilendirmenin de yapıldığı basın açıklaması öncesi Baro Başkanımız Av. Aydın Özcan son beş altı ay içerisinde özellikle Ankara odaklı ve Türkiye’nin değişik yerlerinde gerçekleşen terör eylemlerine vurgu yaparak “çok sayıda vatandaşımızı kaybetmenin derin üzüntüsünü yaşıyoruz” dedi. Paris’te yaşanan terör eylemlerinden sonra nasıl ki tüm insanlık “hepimiz Parisiz, hepimiz Charlie Hebdo’yuz” dedi ve birlik olduysa şimdi de hep beraber hepimiz Ankara olalım diyen Özcan, bütün Türkiye’yi ve bütün dünyayı Hepimiz Ankarayız demeye çağırdı. 78 milyon Türk milleti olarak terör eylemlerine karşı birlik ve beraberlik içerisinde olmamız gerektiğini hatırlatan Özcan, “teröre karşı özellikle siyasi iktidar ve siyasi partileri birlikte hareket etmeye davet ediyoruz” dedi. Geçen gün yapmış olduğumuz basın açıklamasında değindiğimiz hususların da dikkate alınması ve öncelikle Ankara Emniyet Müdürlüğü’ne gerekli atamanın yapılmış olmasını da memnuniyetle karşılıyoruz diyen Özcan tüketici hakları haftasıyla ilgili açıklamasına geçti.
Basına ve Kamuoyuna,
Bugün Dünya Tüketiciyi Koruma Haftası içerisindeyiz.
BM tarafından 15 Mart günü ilk önce Dünya Tüketici Hakları Günü olarak kabul edilmiş, daha sonra 15 Martın içinde bulunduğu hafta Dünya Tüketiciyi Koruma Haftası olarak genişletilmiş ve kabul edilmiştir. Ayrıca BM “Tüketici Hakları Evrensel Beyannamesi” düzenlemiş, burada tüketici haklarını, tüketicinin temel hakları adı altında 8 başlıkta toplamıştır.
Genel anlamda bütün herkes bir tüketicidir. Ancak hukuki anlamda ticari faaliyet gösteren kişi ve kuruluşlar bunun dışına çıkarılmış, diğer gerçek ve tüzel kişiler tüketici olarak tanımlanmıştır. Yasanın tüketici tanımlamasına göre baromuz da bir tüketicidir.
Ülkemizde ise tek tek alıcıların korunmasına yönelik kanun hükümlerine rastlansa da derli toplu Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun adı altında ilk düzenleme 1995 yılında yapılmıştır. Daha sonra da bu kanun 6502 sayılı yasa ile değiştirilip 28.5.2014 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Ayrıca 6502 sayılı Tüketicini Korunması Hakkındaki Kanunda Tüketici Mahkemelerinin yanında bir de Tüketici Hakem Heyetleri ihdas edilmiştir. Her ne kadar hakem heyetleri yargı merci değil ise de; kendine özgü bir yapısı vardır. Bu bağlamda tarafsız ve bağımsız olması gerekir. Tüketici Hakem Heyetlerinin işlevleri, kararlarının ilam niteliğinde kabul edilip, o şekilde infaz edildiği ve diğer bazı düzenlemelere bakıldığında daha bir önem arz etmektedir. Bunun yanında baromuzda Tüketici Hakem Heyetlerine bir üye görevlendirmektedir. Ve tek hukukçu üyedir. Bu anlamda hakem heyetlerinin oluşumunda baromuz asli unsurdur. Baro temsilcimizin hakem heyetlerinin toplantı ve kararlarında mutlaka bulunma zorunluluğu vardır. Bu nedenle de baromuz tüketici hukukuna ve hakem heyetlerine daha özenle yaklaşmaktadır. Bu nedenle Tüketici Hukuku Komisyonu kurulmuş ve meslektaşlarımıza yönelik seminerler yapılmıştır, yapılacaktır.
Aslında Tüketici Hakem Heyetleri kaymakamlıklara bağlı Ticaret Bakanlığı bünyesinde değil; Adalet Bakanlığı bünyesinde düzenlenmesi başta bağımsızlık ve tarafsızlığı olmak üzere çoğu sorunları ortadan kaldıracaktır. Bu noktada şunu da ilave edeyim ki hakem heyetlerinde görevlendirdiğimiz üye sayısı birden fazla olmalıdır. Görev alan meslektaşlarımıza emeklerinin karşılığı verilmelidir.
Sayın basın mensupları önemli bir diğer noktada: Tüketici Hakem Heyetlerinde; kendisini vekil ile temsil ettirmek isteyen tüketicilerin lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi kanunla engellenmiştir. Başlı başına bu husus tüketicilerin yeteri kadar haklarını aramalarının önünde büyük engel teşkil etmektedir. Bu engel kaldırılmalıdır.
Hem 4077 sayılı hem de 6502 sayılı yasaya baktığımızda tüketici hukukunun oluşması ve tüketicinin haklarını elde etmek için daha etkin adımlar atılmış olduğunu söyleyebiliriz. Ancak yine de düzenlemelerin yeterli olmadığını söylememiz gerekir. Bilhassa önceki tabirle kapıdan satışlar şimdiki tabirle işyeri dışında yapılan sözleşmeler, abonelik sözleşmeleri, mesafeli sözleşmeler, kredi sözleşmelerinde yeterli değildir.
Bu noktada şunu özellikle belirtelim ki; gerçekten Yargıtay’ımız kredi kartları ve tüketici kredilerinde finans kuruluşları tarafından tüketicilerden haksız olarak aldıkları paraların “haksız şart” içerisinde değerlendirilmesi gerektiğini tespit etmiş ve kredi kuruluşları karşısında tüketicileri çok büyük oranda korumuştur.
Yine bunun yanında tekel, elektrik enerjisi dağıtım şirketlerinin kayıp-kaçak, sayaç okuma bedeli vb. gibi fatura bileşenlerinin de haksız, hukuki temelden yoksun olduğunu belirtip, haksız şart içerisinde değerlendirip alınan bu paraların tüketicilere iade edilmesi gerektiğine karar vermiştir. Bu da Yargıtay’ımız için takdire şayan bir yaklaşımdır.
Baromuz da bir tüketici olduğundan kendisinden haksız olarak tahsil edilen kayıp-kaçak ve diğer haksız fatura bileşenleri için en kısa sürede hukuki girişimlerde bulunacaktır. Baromuz gerektiğinde bu hususta tüketicilere yol gösterebilir.
Sayın basın mensupları, içinde bulunduğumuz Dünya Tüketiciyi Koruma Haftası nedeniyle ve sizin vasıtanızla tüm tüketicilere haklarına sahip çıkmalarını, kullanmalarını ve kendilerini korumaya çağırıyoruz. Yasama ve yönetim organlarını da tüketiciyi daha etkin korumaya yönelik düzenlemeler yapmaya çağırıyoruz.
Ve diyoruz ki: Tüketiciler, tüketirken tükenmeyelim!
İzmir Baro Başkanı
Av. Aydın ÖZCAN