Birleşmiş Milletler'in güncel rakamlarına göre dünyadaki 26 milyon 400 bin mültecinin yaklaşık 4 milyonu Türkiye'de yaşıyor. Yaşamlarını ülkemizde sürdüren bu kişilerin yüzde 71'i kadın ve çocuklardan oluşuyor. Mülteciler bugün başta maddi sorunlar olmak üzere ayrımcılık, sağlık, eğitim ve barınma gibi çok önemli sıkıntılarla başa çıkmaya çalışıyorlar. Türkiye, Suriye iç savaşının ardından dünyanın en büyük mülteci kabul ülkesi haline geldi. Resmi açıklamalara göre Türkiye krizin başından bu yana 40 milyar doları mülteci sorununun çözümü için kullandı. Ne var ki 40 milyar doların kaynağı ve harcandığı yer, şeffaf bir biçimde kamuoyu ile paylaşılmıyor. Bu denli büyük bir kaynağın harcandığı yerde, mültecilerin sorunları çözülmediği gibi mülteci meselesi kronik bir hale gelmiş durumda.
Siyasal iktidar bugün ülkemizdeki mülteci sorununu kendi ikbali için ve uluslararası topluma karşı bir koz olarak kullanıyor.
2016 yılında imzalanan AB-Türkiye Anlaşması, uluslararası hukukun açık ihlali olmasına rağmen desteklendi ve mültecilerin ülkemizde kalması koşulu ile Türkiye'de maddi yardım sözleri verildi. Geçtiğimiz hafta Yunanistan'ın Türkiye’yi güvenli 3. ülke ilan etmesiyle Yunanistan'da yaşayan 90 bin mültecinin de ülkemize iadesi riski oluştu. Avrupa ülkeleri, 1951 Sözleşmesi'ne açıkça aykırı karar ve uygulamaları hayata geçirmekten çekinmiyorlar. Türkiye ise dünyanın mülteci barındıran en büyük ülkesi olmasına rağmen bu sorunu çözecek somut politikalar üretmekte güçlük çekiyor.
Bugün 1951 tarihli Cenevre Sözleşmesi'nin 70. yıl dönümü. Bu değerli gün, 2001 yılından beri Dünya Mülteciler Günü olarak kutlanıyor.
Türkiye ise 1951 Sözleşmesi'ndeki zaman ve coğrafi şart sınırını kaldıran 1967 Protokolü'nü imzalamayan Kongo, Madagaskar ve Monako ile beraber dört istisnai ülkeden biri. Bu durum, ülkemizde yaşayan milyonlarca sığınmacının mülteci statüsü kazanmasını engelleyen en önemli neden. Ülkemizin coğrafi şart sınırını kaldırması, mülteci krizinin insan haklarına uygun biçimde çözümü için en önemli ön şart halini almış durumda.
Bu denli büyük hukuki ve fiili sıkıntıların yaşandığı bir coğrafyada mülteci sorununa çözüm üretmek, halkların barış içinde bir arada yaşamasının olanaklarını sağlamak için tüm toplumsal kesimleri göreve davet ediyor ve bu duygularla başta ülkelerindeki zulümden kaçarak Türkiye'de sığınan mülteciler olmak üzere tüm mültecilerin Dünya Mülteciler Günü'nü kutluyoruz.
İzmir Barosu Başkanlığı